Nakon obroka, mnogi ljudi se suočavaju sa neprijatnim simptomima izazvanim lošim varenjem hrane, koji mogu značajno uticati na kvalitet života. Veoma često, nedostatak određenih digestivnih enzima može biti ključni uzrok problema sa varenjem. Digestivni enzimi su veoma važni za pravilno varenje hrane i omogućavaju organizmu da apsorbuje hranljive materije iz hrane koju unosimo. Međutim, ukoliko organizam ne proizvodi dovoljno enzima ili se enzimi ne aktiviraju na pravi način, hrana može ostati nesvarena, što dovodi do simptoma poput nelagodnosti u gornjem delu stomaka, nadutosti, gasova, gorušice, mučnine, povraćanja, gubitka apetita, lošeg zadaha i problema sa probavom.  

Enzimi se proizvode u organizmu, ali se nalaze i u raznom voću, povrću i suplementima. Navike u ishrani i opšte zdravlje mogu uticati na to koliko uspešno vaše telo proizvodi i skladišti enzime. Zbog toga je suplementacija enzima, pored zdrave ishrane bogate enzimima neophodna za većinu ljudi. Smatra se da dodaci digestivnih enzima pomažu telu da razgradi komponente hrane, poveća oslobađanje hranljivih materija i smanji bol u stomaku. Enzimi rade zajedno sa drugim hemikalijama u telu kako bi telo i digestivni sistem bili zdravi. U nastavku ćemo razmotriti neke od ključnih uloga koje enzimi igraju u procesu varenja i kako njihov nedostatak može dovesti do simptoma lošeg varenja.

Šta su enzimi?

Enzim je vrsta proteina u ćeliji koji stvara hemijske reakcije u telu. Svi enzimi u telu imaju važnu ulogu, kao što su razlaganje hrane, varenje hrane, izgradnja mišića i uništavanje toksina. Toplota, bolesti i jake hemikalije mogu negativno uticati na enzime i promeniti njihov oblik, čineći ih beskorisnim. Telo proizvodi brojne enzime koji rade na razgradnji hrane tokom čitavog procesa varenja, počevši od usta i krećući se do digestivnog trakta. Digestivni enzimi se uglavnom nalaze u pankreasu, tankom crevu i želucu, a najvažniji su:

• Amilaza – razlaže skrob i ugljene hidrate na šećere
• Lipaza – razlaže lipide poput masti i ulja na masne kiseline i glicerol
• Proteaza – pretvara proteine u gradivne blokove poput aminokiselina

Iako telo proizvodi enzime, postoje određena oboljenja želuca, debelog creva i tankog creva koja mogu smanjiti broj enzima koji se stvaraju u organizmu čime dovode do nedostatka enzima za varenje. Oboljenja koja se najčešće javljaju a remete lučenje digestivnih enzima su sindrom iritabilnog creva, inflamatorne bolesti creva, gastritis, infekcija heliko bakterijom i slično.

Kako enzimi utiču na vaše zdravlje?

Enzimi zajedno sa ostalim komponentama organizma rade na razgradnji hrane na manje molekule koji služe za mnoge telesne funkcije. Na primer, ugljeni hidrati su potrebni da bi telo proizvodilo energiju, ali ih je potrebno pretvoriti u oblik koji telo može da iskoristi i apsorbuje. Sistem za varenje razgrađuje hranu da bi došao do hranljivih materija, koje se zatim transportuju u krvotok i tanko crevo gde se dalje koriste, a enzimi su neophodni za ovaj proces. Kada telo nije u stanju da proizvodi dovoljno digestivnih enzima, ni hrana ne može da se uspešno razgradi na manje molekule, što usporava proces varenja i može dovesti do nekih neželjenih efekata.

Procenjuje se da je oko 65% populacije sveta intolerantno na laktozu u nekoj meri. Intolerancija na laktozu nastaje kada organizam ne proizvodi dovoljno enzima laktaze koji su potrebni za razgradnju laktoze, šećera koji se nalazi u mlečnim proizvodima. Kada osobe koje su intolerantne na laktozu unesu mlečne proizvode, laktoza ostaje nerazgrađena u crevima i dolazi do simptoma poput nadimanja, gasova, proliva i bolova u stomaku. Potrebno je uvrstiti laktazu u ishranu za šta postoje različite opcije, uključujući dodavanje laktaze u obliku tableta, tečnosti ili praha u mlečne proizvode pre konzumiranja, ili korišćenje mlečnih proizvoda koji su prirodno bez laktoze.

Sedam namirnica koje prirodno sadrže visoke nivoe enzima:

1. Ananas – ova voćka nije samo osvežavajuća i ukusna, već je i vrlo bogat izvor enzima poznatih kao bromelain. Ovi enzimi su deo kategorije enzima proteaza, koji rade na razgradnji proteina u aminokiseline čime pomažu u apsorpciji i varenju proteina.

2. Mango – sadrži digestivne enzime amilaze, koji pomažu u razgradnji ugljenih hidrata iz skroba u glukozu. Sadržaj enzima u mangu postaje aktivniji kako voće sazreva i zbog toga im je ukus sve slađi kako sazrevaju. Enzimi amilaze još u pljuvački počinju da razgrađuju ugljene hidrate radi lakšeg varenja, pa se savetuje da se hrana temeljno žvaće i da se polako jede. 

3. Banane – amilaza i glukozidaza su dve grupe enzima koje se mogu naći u bananama. Ovi enzimi razlažu složene ugljene hidrate u šećere koji se lakše apsorbuju. Slično kao kod manga, enzimi razgrađuju skrob u bananama dok počnu da sazrevaju, zbog čega su banane koje se ostave da sazre obično slađe. Pored sadržaja enzima, banane su takođe odličan izvor dijetalnih vlakana koja mogu pomoći u održavanju ispravnog varenja.

4. Đumbir – ova namirnica se u tradicionalnoj medicini koristi hiljadama godina. Đumbir sadrži digestivni enzim proteazu zingibain, koji pomaže u varenju proteina. Studije rađene na zdravim odraslim osobama sa smetnjama u varenju pokazale su da konzumiranje đumbira pomaže da se hrana brže kreće kroz stomak. Povrh toga, đumbir se obično koristi za lečenje mučnine i povraćanja.

5. Kiseli kupus – procesom kišeljenja, odnosno fermentacije se dobijaju digestivni enzimi, a takođe je odličan izvor probiotika koji su još jedan veoma važan nutrijent za digestivni sistem, i doprinose koncentraciji dobrih bakterija u crevnoj mikroflori. Vrlo je preporučljivo jesti kiseli kupus u vidu sveže salate jer tako enzimi koji se u njemu nalaze ostaju očuvani. 

6. Papaja – sadrži papain koji, kao i drugi proteolitički enzimi, pomaže u razgradnji proteina. Papain je druga grupa enzima proteaza. Jedna studija je otkrila da upotreba formule zasnovane na papaji pomaže u smanjenju simptoma koji su obično povezani sa sindromom iritabilnog creva uzrokovanog nesvarenom hranom, kao što su nadimanje i zatvor.

7. Avokado – lipaza je enzim koji se može naći u avokadu i koji je ključan za metabolizam i varenje masti. Avokado se može dodati u jutarnji smuti, napraviti kao gvakamole namaz koji je vrlo popularan ili naseckati uz ostalo povrće.

Termička obrada namirnica utiče na enzime koji se u njima nalaze

Poznato je da kuvanje hrane na visokim temperaturama uništava vitamine koji se u njoj nalaze, a isto se dešava i sa enzimima. Enzimi su osetljivi na toplotu i lako se deaktiviraju kada se izlažu visokim temperaturama, pa tako skoro svi enzimi postaju neaktivni na temperaturama preko 47 stepeni celzijusa, pa se savetuje kuvanje na oko 30 do 40 stepeni kako bi se enzimi održali. Sveže voće i povrće sadrže visoke koncentracije biljnih enzima koji pomažu u procesu varenja pa je veoma preporučljivo svakog dana pojesti svežu voćku ili salatu od svežeg povrća.

Ako ste osoba koja vodi računa o ishrani i unosi dovoljno hranjivih sastojaka, ali i dalje imate problema sa varenjem, to može biti prilično frustrirajuće i zbunjujuće. U takvoj situaciji, dodatak enzima može biti upravo ono što vam nedostaje.

Full-Spectrum Digest Support je dodatak ishrani koji se sastoji od kombinacije enzima i biljnih ekstrakata koji imaju snažan uticaj na digestivni sistem. Ovaj suplement sadrži enzime kao što su laktaza, bromelain i papain, koji su ključni za varenje hrane i olakšavanje simptoma lošeg varenja. Pored toga, Full-Spectrum Digest Support takođe sadrži pažljivo izabrane biljne ekstrakte, uključujući artičoku, čičak, komorač i đumbir, koji doprinose povećanju broja korisnih bakterija u crevima i imaju pozitivan uticaj na opšte zdravlje organizma. Upotreba ovog suplementa može dovesti do boljeg varenja hrane, detoksikacije organizma, poboljšane razgradnje hrane i povećane apsorpcije hranljivih materija. Dodaci digestivnih enzima su korisni za održavanje zdravog digestivnog sistema i opšteg zdravlja.

FULL-SPECTRUM DIGEST SUPPORT

Kaltex Full-Spectrum Digest Support je suplement koji može biti od velike koristi svima koji imaju problema sa varenjem, ali i onima koji žele da se brinu i preventivno deluju na zdravlje svog sistema za varenje. Pored toga, ovaj suplement može pomoći u boljoj apsorpciji hranljivih materija iz hrane, što je posebno važno za sportiste i aktivne osobe koje žele da svom organizmu obezbede sve potrebne hranljive sastojke za izdržljivost, oporavak i uspešnost u sportu ili drugim fizičkim aktivnostima.