Kako se izboriti sa post-kovid sindromom
Pandemija virusom Kovid 19 značajno je uticala na ceo svet, zbog čega je i većinski deo populacije postao svesniji svog zdravlja i potrebe da se o njemu redovno brine. Osim što ovaj virus može izazvati širok spektar simptoma koji kod nekih pacijenata daju blažu, kod nekih srednju, a kod nekih težu kliničku sliku, nakon preležane korone veliki broj pacijenata žalio se na brojna stanja koja su se javila u sklopu post-kovid sindroma.
Tokom post-kovid stanja javljaju se brojni simptomi koji mogu trajati nedeljama, mesecima, pa čak i više od godinu dana nakon infekcije. Većina ljudi se nakon par dana do par nedelja od preležane infekcije u potpunosti oporavi, pa je potrebno da prođe bar četiri nedelje kako bi se posumnjalo na post-kovid sindrom. Nekad se desi i da se simptomi produženog kovida povuku, pa se nakon nekog vremena ponovo vrate.
Simptomi na koje se pacijenti najviše žale su:
- Hronična izmorenost
- Gubitak mirisa koji dugo traje
- Problemi sa disanjem
- Bolovi u zglobovima i mišićima
Osim ovih simptoma javljaju se i simptomi kao što su povišena telesna temperatura, hronični kašalj, pritisak i bolovi u grudnom košu, ubrzano lupanje srca, problemi sa koncentracijom, stalne glavobolje, problemi sa snom, osećaj trnjenja kroz telo, promene u ukusu i mirisu, depresija ili anksioznost, česti bolovi u želucu, dijareje i osipi na koži.
Iako nije striktno, post-kovid stanje se najčešće javlja kod pacijenata koji su imali srednje tešku i tešku kliničku sliku korona virusa. Budući da ovo stanje može pogoditi veći broj organa, posledice koje se često javljaju kod pacijenata tokom post-kovida su dijabetes, kardiovaskularna oboljenja, tromboze ili neurološka stanja. Osim teže kliničke slike kovida 19 kao uzroka post-kovida, navodi se da su u riziku i pacijenti koji prevashodno imaju zdravstvene probleme, pacijenti koji imaju multisistemski inflamatorni sindrom tokom ili nakon preležanog korona virusa.
Zaštita od post-kovid sindroma
Najbolji način prevencije od produženog kovida jeste prvenstveno čuvanje i zaštita od zaraze korona virusom. Centar za kontrolu i prevenciju bolesti preporučuje vakcinaciju protiv korona virusa, testiranje na virus kada postoji sumnja na zarazu i korišćenje terapije ukoliko je lekar prepiše. Pored toga, savetuje se izbegavanje kontakta sa zaraženima kovidom 19 i redovna suplementacija vitaminima i mineralima, kako putem ishrane tako i uz dodatke ishrani kako bi koncentracije nutrijenata u organizmu uvek bile optimalne.
Neki od najvažnijih vitamina i minerala koji su se pokazali veoma delotvorno u borbi sa korona virusom, kao i produženim kovidom su navedeni ispod.
Vitamin C
Ovaj vitamin je esencijalan mikronutrijent koji jača odbrambeni sistem. Vitamin C je i antioksidans, pa pomaže u borbi organizma protiv slobodnih radikala. Iako se C vitamin može naći u velikom broju voća i povrća, nikad ne možemo biti u potpunosti sigurni koliko smo ovog vitamina uneli putem ishrane, a osim toga on se ne može čuvati u organizmu. Zbog toga je suplementacija vitaminom C odlična opcija kako bi njegov nivo svakodnevno bio optimalan.
Vitamin E
Ovaj vitamin je esencijalan mikronutrijent koji igra ključnu ulogu u održavanju zdrave kože, očiju i srca. Vitamin E, kao i vitamin C ima antioksidativne kvalitete, što znači da pomaže u suzbijanju štetnih uticaja slobodnih radikala u organizmu. Iako se ovaj vitamin može naći u hrani kao što su biljna ulja, orašasti plodovi, zeleno lisnato povrće i neki druge namirnice, neki ljudi ne unose dovoljno ovog vitamina preko ishrane, što znači da suplementacija može biti korisna.
Selen
Selen je esencijalni mineral i važan je za imunitet jer pomaže u proizvodnji antitela i tako pomaže u zaštiti organizma od infekcija. Pored toga, selen ima i važnu funkciju u jetri jer pomaže u funkciji enzima koji se proizvode u jetri. Neka istraživanja su pokazala da su nedostaci selena kod pacijenata zaraženim korona virusom bili povezani sa gorim ishodom ove bolesti, pa shodno tome njegov unos može biti od velikog značaja u poboljšanju kliničke slike same bolesti i sprečavanju pojave produženog kovida.
Cink
Cink je mineral koji podržava rad imunog sistema, što ga čini ključnim u borbi protiv infekcija, uključujući i Kovid-19. Pored toga, cink takođe pomaže u održavanju zdrave kože, očiju, jetre i srca, a podržava i pravilnu funkciju žlezda sa unutrašnjim lučenjem, kao i pravilno funkcionisanje pojedinih enzima. Kao i kod drugih vitamina i minerala, dobijanje adekvatne količine cinka putem ishrane nije uvek jednostavno. Iako cink možete naći u namirnicama poput mesa, ribe, jaja, pšenice i pečurki, njegov kvalitet i količina u ishrani može varirati, zbog čega su dodaci ishrani sa cinkom dobro rešenje.
Vitamini C, E, cink i selen mogu se naći u našem Kaltex Advanced Immune Complex suplementu, sa još veoma značajnih komponenti kao što su bakar, l-lizin aminokiselina i suvi ekstrakt šitaka pečurke. Svi ovi nutrijenti zajedno veoma pozitivno utiču na imuni sistem i pojačavaju njegov odbrambeni odgovor, a zahvaljujući pažljivo biranom sastavu može uticati na smanjenje hroničnog umora i iscrpljenosti koji se vrlo često javljaju u sklopu sa post-kovid sindromom.
Vitamin B
Vitamini iz B grupe imaju važnu ulogu u funkciji nervnog sistema i podršci funkciji ćelija imunološkog sistema. Neki od vitamina iz B grupe, kao što su niacin (B3), piridoksin (B6) i cijanokobalamin (B12), su posebno važni za funkciju nervnog sistema i podršku funkciji ćelija imunološkog sistema. Niacin može pomoći u održavanju zdrave kože, nerva i funkcije gastrointestinalnog trakta, dok piridoksin igra ulogu u proizvodnji proteina i podršci funkciji nervnog sistema. Cijanokobalamin pomaže u proizvodnji ćelija krvi i podršci funkciji nervnog sistema.Ukratko, vitamini iz B grupe imaju važnu ulogu u funkciji nervnog sistema i podršci funkciji ćelija imunološkog sistema, što ih čini korisćenjem za podršku zdravlju nakon što se izlečite od Kovida-19.
Koenzim Q10
Koenzim Q10 (takođe poznat kao CoQ10) je prirodni antioksidans koji se nalazi u svakoj ćeliji u našem telu. On igra važnu ulogu u proizvodnji energije u ćelijama i štiti ih od oštećenja od slobodnih radikala. Istraživanja su pokazala da nakon infekcije korona virusom, može doći do smanjene koncentracije Co-Q10 zbog stresa koji infekcija izaziva u organizmu. Smanjeni nivo Koenzima Q10 može dovesti do slabije funkcije ćelija i povećanog rizika od oštećenja od slobodnih radikala, pa da bi se to sprečilo, preporučuje se njegov unos kroz ishranu i dodatnu suplementaciju.
Kompleks vitamina B i koenzim Q10 su sastavni deo Kaltex Ultra Energy suplementa koji je osmišljen sa ciljem da utiče na održavanje normalnog energetskog metabolizma, podrži kardiovaskularni i nervni sistem, i pomogne u smanjenju umora i iscrpljenosti pružajući sve važne nutrijente. Pored vitamina B i Co-Q10 u ovom suplementu nalaze se i folna kiselina, magnezijum i vitamin C.
Medicinski stručnjaci ističu da, uz suplementaciju, zdrava ishrana igra ključnu ulogu u jačanju imuniteta i borbi protiv post-kovid sindroma. Hrana bogata vitaminima, mineralima i antioksidansima, kao što su povrće, voće, žitarice i proteini, važna je za održavanje dobrog zdravlja. Jednako važna je i redovna fizička aktivnost, provođenje vremena izvan zatvorenog prostora i kvalitetan i redovan san.